CBAM - Nieuwe verplichting voor importeurs

Vanaf 1 oktober 2023 start de overgangsfase van het Europese Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM).

Als importeur ben je vanaf dat moment verplicht om te rapporteren over de uitstoot van broeikasgassen van bepaalde producten. Met ingang van 2026 komt daar ook nog een financiële verplichting bij: je moet dan CBAM-certificaten kopen om de uitstoot te compenseren.

In deze blog legt collega Sander Bouman uit wat het CBAM precies inhoudt, waarom het wordt ingevoerd en wat dit voor jou als importeur betekent.

Wat is CBAM?

Het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) is een klimaatmaatregel van de Europese Unie en heeft als doel om de koolstofuitstoot tegen 2030 met 55% te verminderen.

CBAM is een aanvulling op het bestaande Emissions Trading System (ETS), dat Europese bedrijven verplicht om te betalen voor hun CO2-uitstoot. Met de invoering van CBAM moeten ook niet-Europese producenten een vergelijkbare koolstofprijs betalen als zij goederen naar de EU exporteren. Vanaf 2026 moeten importeurs CBAM-certificaten aanschaffen voor goederen die veel broeikasgasemissies veroorzaken tijdens de productie.

Dit voorkomt zogeheten koolstoflekkage: het verplaatsen van productie naar landen met minder strenge milieuregels. CBAM is een belangrijke maatregel van de EU die moet bijdragen aan het behalen van onze klimaatdoelstellingen.

Koolstofheffing al in het buitenland betaald

Heb je als importeur bewijs dat er in het land van herkomst al een koolstofheffing is betaald? Dan mag je dit bedrag aftrekken van de CBAM-heffing. Er zijn ook landen die volledig zijn vrijgesteld van CBAM, namelijk:

• IJsland
• Liechtenstein
• Noorwegen
• Zwitserland

Dit omdat deze landen een vergelijkbare koolstofregeling als de EU hanteren. 

Welke goederen vallen onder CBAM?

CBAM zal in eerste instantie alleen gelden voor goederen en materialen waarvan de productie veel broeikasgassen uitstoot, zoals cement, ijzer, staal, aluminium, kunstmest, elektriciteit en waterstof. De lijst met goederen die nu onder de CBAM-verplichting vallen zal in de toekomst waarschijnlijk nog verder worden uitgebreid.

Voor producten die vallen onder CBAM geldt:

• Ze mogen alleen worden ingevoerd door bedrijven met een CBAM-vergunning
• CBAM geldt alleen als de producten afkomstig zijn uit derde landen. Uitzondering hierop zijn dus de EFTA-landen: Noorwegen, IJsland, Zwitserland en Liechtenstein.

Belangrijk! - De exacte niet-preferentiële oorsprong van het product moet worden vastgesteld. Alleen dan weet je zeker of CBAM van toepassing zal zijn. Hulp nodig bij het vaststellen of correct toepassen van oorsprongsregels of preferentiële regelingen? Lees hier verder.

Rapportageplicht vanaf 1 oktober 2023

Met ingang van 1 oktober 2023 moeten importeurs rapporteren hoeveel CBAM-goederen zij invoeren en wat de bijbehorende CO2-uitstoot (in CO2e) is. Dit is gebaseerd op de werkelijke emissie bij de productie van het goed.

Er geldt een uitzondering voor kleine zendingen: producten met een waarde van minder dan €150,- per zending zijn vrijgesteld van deze rapportageplicht. Dit is vooral van belang voor de e-commercesector.

Vanaf 2026 moeten importeurs daadwerkelijk betalen voor hun broeikasgasuitstoot via CBAM-certificaten. Voor elke ton CO2e-uitstoot moet je één certificaat aanschaffen. De prijs van deze certificaten is gekoppeld aan die van het ETS.

In Nederland wordt verwacht dat de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) verantwoordelijk wordt voor het verstrekken van CBAM-vergunningen en het toezicht op de naleving.

Douaneadvies voor CBAM-goederen nodig?

CBAM verplicht importeurs om inzicht te hebben in de CO₂-uitstoot van hun goederen én daarvoor financieel verantwoording te nemen.

Heb je hulp nodig bij je CBAM-rapportage, emissiewaarden of douaneregels? Met onze expertise zorgen we dat je volledig voorbereid en compliant bent.

Meer weten over onze speciale CBAM dienstverlening? Lees hier verder.