CBAM - Nieuwe verplichting voor importeurs

Vanaf 1 oktober 2023 gaat de overgangsfase van het Europese Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) in. Als importeur moet je dan rapporteren over de uitstoot van broeikasgassen van bepaalde producten. Met ingang van 2026 moet er ook voor betaald worden.

In deze blog gaat onze collega Stephan dieper in op deze nieuwe Europese verplichting en wat de consequenties voor jouw importproces zijn. 

Voordat we verder gaan: op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van import en export, inclusief CBAM? Schrijf je dan nu in voor onze nieuwsbrief!

Wat is het CBAM?

Om de klimaatdoelstellingen te behalen, heeft de Europese Unie besloten om haar koolstofuitstoot tegen 2030 met 55% te verminderen. Het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) is een belangrijke maatregel die moet bijdragen aan het behalen van die doelstellingen.

CBAM is in het leven geroepen als aanvulling op het bestaande Emissions Trading System (ETS), dat Europese bedrijven verplicht te betalen voor hun broeikasgasuitstoot. Door CBAM moet je als importeur straks een koolstofcertificaat aanschaffen om de koolstofprijs te compenseren die Europese producten nu al via het ETS-systeem betalen. 

Koolstofheffing al in het buitenland betaald

Kan je als importeur straks aantonen dat er al een koolstofheffing is betaald voor de productie van de geïmporteerde goederen, dan mag je dat bedrag van de CBAM-heffing aftrekken. IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland zijn helemaal uitgezonderd van de regeling. Dit omdat deze landen dezelfde koolstofregelingen als de EU hanteren.

Dit mechanisme heeft tot doel er voor te zorgen dat ook de rest van de wereld soortgelijke maatregelen neemt om de koolstofuitstoot te verminderen. Daarnaast zorgt dit er ook voor dat bedrijven minder geneigd zijn om hun productie naar andere landen te verplaatsen, wat ook wel bekend staat als koolstoflekkage.

Het is logisch dat dit mechanisme een ‘gelijk speelveld’ creëert voor Europese producenten ten opzichte van niet-Europese producenten.

Welke goederen vallen onder CBAM?

CBAM zal in eerste instantie alleen gelden voor goederen en materialen waarvan de productie veel broeikasgassen uitstoot: cement, ijzer, staal, aluminium, kunstmest, elektriciteit en waterstof. De EU zal de lijst de komende jaren uitbreiden. Goederen die onder CBAM vallen, mogen alleen door partijen met een CBAM-vergunning worden ingevoerd. In Nederland zal vermoedelijk de Nederlandse Emissieautoriteit deze vergunningen gaan uitgeven.

Naast de classificatie van de goederen, moet er ook worden gekeken naar het land waar het geproduceerd is. De CBAM geldt dus voor de bovenvermelde goederen indien ze zijn geproduceerd in een derde land. Een grote uitzondering hierop zijn dus de EFTA-landen (Noorwegen, IJsland, Zwitserland en Liechtenstein).

Voor goederen geproduceerd in deze landen hoef je dus geen koolstofprijs te betalen. Het is dus van belang dat de niet-preferentiële oorsprong van een product correct wordt bepaald.

1 oktober 2023 ingangsdatum CBAM

Op 1 oktober 2023 gaat de overgangsfase in en moet je als vergunninghouder jaarlijks aangeven hoeveel CBAM-goederen je hebt ingevoerd, en doorgeven wat de broeikasgasemissie in CO2-equivalent (CO2e) daarvan is. Hierbij gaat het om de daadwerkelijke uitstoot bij productie.

Voor goederen met een waarde lager dan € 150,- per zending, meestal e-commerce goederen, geldt een uitzondering. Hiervoor is geen aangifte nodig. Vanaf 1 januari 2026 moet je importeur met CBAM-certificaten betalen voor de import van CBAM-goederen.

De prijs van deze certificaten is gekoppeld aan die van ETS-certificaten. Net als bij ETS is voor elke ton CO2e-uitstoot één certificaat nodig.

Meer informatie over CBAM is te vinden op de website van de Nederlandse Emissieautoriteit.