CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism) is een maatregel van de EU om CO₂-uitstoot van geïmporteerde goederen te belasten. Vanaf 2026 wordt er strenger gecontroleerd of bedrijven voldoen aan de CBAM-verplichtingen.
CBAM geldt momenteel voor een aantal emissie-intensieve goederen, waaronder staal en ijzer, aluminium, cement, elektriciteit, kunstmest, waterstof en goederen die hiervan zijn afgeleid.
In deze blog lees je wat er de komende jaren verandert en wat je nu al moet doen om je voor te bereiden.Importeer je jaarlijks meer dan 50 ton CBAM-goederen, dan moet je vanaf 2026 een goedgekeurde CBAM-toelating hebben. Dien hiervoor vóór 1 september je aanvraag in bij de NEa, zodat je vóór 1 januari 2026 je CBAM-accountnummer ontvangt. Zonder dit nummer kun je geen geldige invoeraangifte doen en kunnen je goederen worden tegengehouden.
Boven de 50-ton grens geldt bovendien een jaarlijkse rapportageplicht, dus het is belangrijk om tijdig te bepalen of en wanneer je deze drempel overschrijdt.
Om te bepalen of jouw organisatie klaar is voor de aankomende verplichtingen, kan je onze checklist doorlopen. Zo ontdek je snel waar actie nodig is — en of extra ondersteuning wenselijk is om volledig CBAM-compliant te worden.
De Nederlandse Douane zal vanaf 1 januari 2026 via het Europese systeem CERTEX automatisch controleren of importeurs van CBAM-goederen zijn toegelaten als CBAM-aangever.Met CERTEX koppelt de douane systemen: bij de invoeraangifte wordt het CBAM-accountnummer van de declarant geverifieerd in het CBAM-register om te checken of de toelating “Active” is en of de declarant/importeur correct is gekoppeld.
Een belangrijk onderdeel voor de douaneaangifte zijn de TARIC document codes (ook wel “douanedocumentcodes” of “certificate codes”) die specifiek zijn voor CBAM. Hier is een overzicht van de belangrijkste codes + wat ze betekenen, plus wat er verandert per 1 januari 2026.
| Y128 | Dit is de code die je gebruikt als je een geautoriseerde CBAM-aangever bent, en je moet dan je CBAM-accountnummer invullen op de invoeraangifte. |
| Y134 | Uitzondering: goederen oorspronkig uit Büsingen, Heligoland of Livigno. Deze geografische gebieden vallen onder specifieke vrijstellingsregels volgens CBAM-verordening. |
| Y135 | Uitzondering op basis van militaire activiteiten (artikel 2(3) CBAM-verordening). Goederen voor militaire toepassingen kunnen onder bepaalde voorwaarden vrijgesteld zijn, en daarvoor gebruik je deze code. |
| Y136 | Uitzondering voor elektriciteit of waterstof als die afkomstig is van de exclusieve economische zone of het continentaal plat van een lidstaat (volgens artikel 2.3-regels). |
| Y137 | Dit is de “de-minimis” vrijstellingscode: voor importeurs die verwachten minder dan 50 ton CBAM-goederen per jaar in te voeren (cumulatief), mogen in bepaalde gevallen deze code gebruiken. |
| Y238 | Code voor importeurs die een CBAM-aanvraag hebben ingediend, maar nog geen accountnummer hebben gekregen (dus toelating is nog in behandeling). |
Vanaf 2027 moeten CBAM-aangevers CBAM-certificaten kopen voor alle CBAM-goederen die zij in 2026 hebben geïmporteerd. Het aantal certificaten dat je moet kopen is afhankelijk van de hoeveelheid CO2, waarbij 1 certificaat staat voor 1 ton aan ingebedde CO2.
Hoewel de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) tot nu toe niet streng controleert, komt daar vanaf 2026 verandering in. Bedrijven die nu niet in actie komen, lopen het risico op naheffingen en boetes.
De eerste CBAM-verplichtingen zijn nu al relevant en zullen de komende jaren alleen maar toenemen. Door tijdig inzicht te krijgen in je importstromen, emissiewaarden, de status van CBAM-toelater aan te vragen en je processen hierop in te richten, voorkom je vertragingen en onnodige kosten. Bedrijven die nu investeren in voorbereiding, staan straks sterker en kunnen soepel blijven opereren in een strenger handelsklimaat.